mohsenarzh.ir

بازدید :625
پنجشنبه 20 خرداد 1400زمان :0:17
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5

آلامِ مسکوب
شاهرخ مسکوبحالا بیشتر از هر چیز با خاطراتش به یاد آورده می‌شود و کارهایش در حوزهٔ شاهنامه‌پژوهی و اساطیر ایرانیکم‌تر از کتابخاطراتش خوانده می‌شود. هر چند دسترسی به کارهایش آسان‌تر است و در ایراناجازهٔ چاپ دارند اما مخاطبانِ فعلی مسکوب کار سخت‌تر را انتخاب می‌کنند و به سراغ خاطراتش می‌روند. از او دو جلد کتاب خاطرات مانده است که هر دو در خارج از ایران چاپ شدند: «در حال و هوای جوانی» و «روزها در راه».

«در حال و هوای جوانی» شاملِ خاطرات مسکوب در سال‌های ۱۳۴۲ تا ۱۳۴۶ می‌شود و «روزها در راه» بازه‌ای طولانی‌تر و جنجالی‌تر ۱۳۵۷ تا ۱۳۷۶ را دربرمی‌گیرد. هر دوی این کتاب‌ها حاصلِ روزنوشت‌های مسکوب بوده‌اند و روحیات نویسندهو زمانه‌اش را به‌خوبی نشان می‌دهند و می‌توان آن‌ها را به عنوان منابع صادق تاریخ اجتماعی خواند. البته این ارزش تاریخی تنها چیزی نیست که توجه‌ها را به خودش جلب کرده، بلکه زبانِ زیبا و عریان مسکوب در نقد خودش، دوستانش و محیط و زمانه‌اش آن را به استثنائی در میان خاطراتِ فارسی به جا مانده،‌ بدل کرده است. مسکوب در فرهنگی از خود و احساسات و حالات روحیش می‌گوید که «من» واژه‌ای شیطانی به حساب می‌آید و همیشه به نفع جمعی نامتجانس و نامشخص محو و سرکوب می‌شود. در این فرهنگ نوشتن از «من» کار ساده‌ای نیست و به همین دلیل هم اغلب پشت عبارات سوم شخص پنهان می‌شود اما در خاطراتِ مسکوباز آن زبان ظاهراً متواضع اما در واقع پرتفرعن -که از «نگارندهٔ این سطور» و «بنده» و «اینجانب» می‌نویسد- نشانی نیست. این صداقت با نحوهٔ نگارش خاطرات تکمیل می‌شود: خاطرات مسکوب از آن ادعاهای عجیب‌و‌غریب «پاسخ به تاریخ» و «برای تاریخ» ندارد و در زندان یا پس از عزل و تبعید هم نوشته نشده است. این خاطرات به صورت روزانه نوشته شده است و تاریخ را در همین روزمرگی‌ها و گفت‌وگوی با خویشتن ثبت کرده است.

منبع: مجله 30بوک

بازدید :661
پنجشنبه 20 خرداد 1400زمان :0:11
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5

سوگ‌نامه‌های مسکوب
«مرگ» همیشه یکی از مسائل اصلی مسکوببود و سوگ‌نامه‌هایی که در فراق یارانش نوشته تنها یکی از نمودهای آن است: «خواب و خاموشی» یا همان «در سوگ و عشق یاران» و « کتاب مرتضی کیوان» و «در سوگ مادر» سه نمونهٔ اصلی آن‌ها است.

اولین اثری که از او منتشر شد و رنگ مرگ‌اندیشی داشت «خواب و خاموشی» بود. این کتابسال ۱۳۷۳ در لندن منتشر شد و شامل سه یادداشت پراکنده از مسکوببود که هر کدام به بهانه مرگ دوستی در مجله‌ای نوشته شده بود: سهراب سپهری و هوشنگ مافی و امیر جهانبگلو.

بعدتر این کتاب با عنوان «در سوگ و عشق یاران» از سوی انتشارات فرهنگ جاوید در ایران منتشر شد و یک سوگ‌نامه دیگر نیز به آن افزوده شد. مسکوب در آخرین صفحات کتاب روزها در راه از خودکشی دردناک اسلام کاظمیه، نویسنده، در پاریس روایت می‌کند و حالا این روایت تاثیرگذار نیز به کتاب «در سوگ و عشق یاران» افزوده شده است.

او «در مقام دوستی» و با انگیزه‌های شخصی و اجتماعی «کتاب مرتضی کیوان» را نوشت. پیش از این، جز شعر «اشک پوری» احمد شاملو دیگر چندان نام و نشان مکتوبی از کیوان نبود و همین هم ارزش کار مسکوب را چند برابر می‌کند. این کتاب شامل چندین نامه از کیوان و چندین نامه به او می‌شود و مرورنویسی‌ها و نقدهایش نیز در فصلی جداگانه آورده شده است. آن‌طور که مسکوب نوشته این کتاببا رضایت و نظارت پوری سلطانی سر و سامان گرفته است.

«سوگ مادر» آن‌چنان که از نامش برمی‌آید شرحی است بر غم از دست رفتن اولین رابطه. این غمی است که بسیاری را از حرف زدن ناتوان می‌کند اما مسکوبمی‌تواند جادوگری کند و غم را به هیئت کلمهدرآورد و دوباره نگاه کند تا آن را بفهمد.

منبع:30بوک

بازدید :684
پنجشنبه 20 خرداد 1400زمان :0:06
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5

انتخاب بهترین کتاب‌های رمان و داستان ایرانی کار چندان راحتی نیست. چرا که هر کسی سلیقه کتابخوانیمنحصر به فردی دارد. بارها شده رمانی علی رغم اینکه تحسین منتقدین بسیاری را برانگیخته، برای خیلی‌ها جذاب نباشد. در این یادداشت وبلاگ طاقچه سعی کردیم مجموعه ای از رمان های ایرانیپرفروش و محبوب طاقچه را معرفی کنیم. البته باید بگوییم این لیست به مرور در حال به روز رسانی است و بعضی از رمانهای جدیدی که رکورد فروش خاصی داشتند، هم در این لیست پیدا می‌شوند. پیشنهاد می‌کنیم این لیست را تا انتها بخوانید و با رمان های ایرانیپرفروش و محبوب طاقچه آشنا شوید.

کلیدر

کلیدر نام کوهی حوالی سبزوار است. جایی که عمده ماجراهای قهرمان داستان، گل‌محمد در آن اتفاق می‌افتد. گل محمد پسری روستایی است که به عشق مارال گرفتار می‌شود

مارال نامزدی به اسم دلاور داشته و گل‌محمد نیز همسری به نام زیور. با این همه گل‌محمد و مارال با هم ازدواج می‌کنند و بذر کینه در دل دلاور کاشته می‌شود. این کینه و عداوت باعث می‌شود تنش میان طایفه‌ها هرروز بیشتر شود تا جایی که در یکی از این درگیری‌ها گل‌محمد حاج حسین-یکی از مال‌دارهای به‌نام- را ناخواسته بکشد. به خاطر این قتل دو امنیه وارد روستا می‌شوند تا به ظاهر مالیات گله‌داران را بگیرند. اما هدف اصلی آن‌ها پی بردن به ماجرای قتل حاج حسین بود. گل‌محمد که اصل ماجرا را متوجه می‌شود، امنیه‌ها را می‌کشد و جسد آن‌ها را می‌سوزاند. بعد از این ماجرا راز گل‌محمد برملا می‌شود و به زندان می‌افتد.

دایی جان ناپلئون

داستان در خلال جنگ جهانی دوم رخ می‌دهد و درست از سال‌های پیش از اشغال ایران به دست متفقین آغاز می‌شود و تا دوران اشغال ادامه می‌یابد. مکان داستان تهران است. محل زندگی‌ این خانواده‌ی اشرافی مجموعه‌ای است از چند خانه و باغ که هر یک در گوشه‌ای از آن جا دارند: خانه‌ی دایی جان ناپلئون، خواهرش و برادر کوچک‌ترش که با وجود این‌که با درجه‌ی پایینی از ارتش بازنشسته شده، به او سرهنگ می‌گویند.

لقبِ «ناپلئون» را، درواقع، بچه‌ها به دایی‌ جان داده‌اند و علتش هم ستایش‌های او از قهرمانش ناپلئون بناپارت، امپراتور فرانسه است. درباره‌ی ناپلئون هر کتابیکه به دست دایی جان برسد می‌خواند و از او قول‌هایی نقل می‌کند. همیشه سعی دارد پا جای پای ناپلئون بگذارد. آن‌هایی که رمان را خوانده‌اند یا آن‌هایی که در دهه‌ی پنجاه، مجموعه‌ی تلویزیونی‌اش را به کارگردانی ناصر تقوایی دیده‌اند، حتماً می‌دانند بزرگ‌ترین افتخار شخصیت دایی جان، یکی دو درگیری کوچکِ کازرون بوده که با آب و تاب توسط پیش‌کارش مش‌قاسم بازروایی می‌شده و در حد جنگ‌های ناپلئون بناپارت گسترش می‌یافته! دایی جان مرد پریشان احوالی است که به دلیل ناکامی‌هایش در زندگی واقعی، در ذهنش از خود ناپلئونی ساخته است و گمان می‌کند که انگلیسی‌ها قصد نابودی‌اش را دارند.

یوزپلنگانی که با من دویده‌اند

بیژن نجدی در این کتاب ۱۰ داستان کوتاه درباره مرگ نوشته است. داستان‌هایی که هر کدام با احساسی لطیف و کلماتی شعرگونه نوشته شد‌اند و هر خواننده و البته شنونده‌ای را به وادی خیال می‌کشاند.

این ۱۰ داستان کوتاه مجزا و در عین حال در هم تنیده‌اند. علاوه بر این در این کتاب بیژن نجدی با جملاتش به اشیا بی‌جان جان بخشیده و آن‌ها را به عنصری پویا در داستان‌هایش تبدیل کرده است. این کتاب را پیام دهکردی با صدای شیرینش خوانده است. پویام دهکردی که با خوانش کتاب صوتی یک عاشقانه آرام ثابت کرده که در انتقال حس و حال شاعرانه داستان‌ها استاد است، این کتاب را هم با همان کیفیت و شور خوانده است.

یک عاشقانه‌ی آرام

یک عاشقانه‌ی آرام نادر ابراهیمی با آن نثر شاعرانه‌اش در همه‌ی کتاب‌فروشی‌ها جایی در میان رمان های پرفروش ایرانی داشته است. داستان گیله‌مردی مبارز و سیاسی که عاشق عسل، دختری آذری می‌شود. آن‌ها با همه‌ی مشکلات سعی می‌کنند در لحظه لحظه‌ی با هم بودن عاشق هم باشند و نگذارند عشقشان دچار روزمرگی شود. همان‌جا که می‌گوید: مگذار عشق به عادت دوست داشتن تبدیل شود! هر سه‌شنبه به دیدار کودک‌های بیمار می‌روند و این‌گونه به قول خود، از بطالت رها می‌شوند. این کتاب پر از جملات و تعبیرات زیبایی است که مدام می‌خواهیم زیرشان خط بکشیم یا روی برگه‌ی جداگانه بنویسیم و به‌خاطر بسپاریم:

«ترک عشق کنیم، بهتر از آن است که عشق را به یک مُشت یاد بی‌رنگ و بو تبدیل کنیم؛ یادهای بی‌صدایی که صدا را در ذهنِ فرسوده‌ی خویش ‌ـ‌و نه در روح‌ـ به آن می‌افزاییم تا ریاکارانه باور کنیم که هنوز، فریادهای دوست داشتن را می‌شنویم.»

چشم‌هایش

«چشم‌هایش» روایت یک عشق نافرجام از سال‌های مبارزه است. استاد ماکان، نقاش بزرگ و مبارزی سیاسی، در تبعید از دنیا می‌رود. کسی که تصویرِ «آقا رجب» نوکرش را بارها کشید ولی «رجال» را به روی پرده نیاورد. آقای ناظم، یکی از دوستداران استاد ماکان، به دنبال راز مرگ استاد است. رازی که در یکی از تابلوهاست؛ تابلوی چشم‌هایش. آقا رجب، نوکرِ استاد ماکان به ناظم مدرسه ماجرای این نقاشی و آن زن را بازگو می‌کند و ناظم به دنبالِ آن زن و داستانِ این نقاشی می‌گردد. آقای ناظم سعی می‌کند با پیدا کردن آن زنِ به تصویر کشیده شده در تابلو، به راز مرگِ مشکوک دست پیدا کند.

منبع:طاقچه

بازدید :412
چهارشنبه 19 خرداد 1400زمان :23:53
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5

هویت ایرانی و زبان فارسی
مسئله هویت
هر چند شاهنامه و اساطیر ایرانی حوزه اصلی علاقه و مطالعهٔ مسکوببودند اما وقتی به مسئله هویت ایرانی می‌رسد، آن را در یک پیوستار می‌بیند که یک سوی دیگر آن «اسلام» است. مسکوب دو کتاب با نام‌ها مستعار منتشر کرده است که آن سوی هویت ایرانییعنی دینداریش را بررسی می‌کند: «بررسی عقلانی حق، قانون و عدالت در اسلام» و «جهاد و شهادت».

آثار دیگر شاهرخ مسکوب مانند «هویت ایرانی و زبان فارسی» و «داستان ادبیاتو سرگذشت اجتماع» به مسئله هویت ایرانی در رویارویی و تنیدگی با اسلام می‌پردازد.

مسکوب به روایت دیگران
خوانندگان و علاقه‌مندان مسکوب به هیچ‌کس اندازهٔ حسن کامشاد، مترجم، مدیون نیستند. بسیاری از کتاب‌های مسکوب با همت و دلسوزی کامشاد به‌دست ما رسید و معلوم نیست اگر او نبود چه بر سر میراث مسکوب می‌آمد. دوستی مسکوب و کامشاد به بلندای عمری طولانی است و هر دو در کتابخاطراتشان بارها از یکدیگر نام می‌برند.

حسن کامشاد وقتی خاطراتش را با نام «حدیث نفس: خاطرات رسته از فراموشی» منتشر کرد، آن را به یاد مسکوب تقدیم کرد. خواندن خاطرات کامشاد برای علاقه‌مندان مسکوب لطفی مضاعف دارد و آن‌ها را با جنبه‌ای از شخصیت مسکوب آشنا می‌کند که فهم آن از خلال آثارش دشوار است. مسکوبی که کامشاد روایت می‌کند همان آدم متواضع همیشگی است اما شوخی و سرخوشی در رفتارهایش دارد که با آن خودش و دیگران را دست می‌اندازد:

گلستان باز بحث فردوسی را پیش کشید، با یک‌یک حاضران درافتاد و گفت و گفت، و طبق معمول افزود «این جوری هست دیگه!» شاهرخ که خونسرد نشسته بود ناگهان از جا در رفت و با لحنی خشم‌آلود گفت «ابراهیم، تو چه اصرار داری خود را احمق نشان دهی؟» این حرف کارگر افتاد و گلستان خاموش شد (ص: ۴۸۹)

«اقلیم حضور» یادنامهٔ پر و پیمانِ شاهرخ مسکوب است که به همت علی دهباشی منتشر شد و حالا به‌سختی می‌توان آن را پیدا کرد. این کتاب شامل چندین یادداشت از شخصیت‌های مختلفی مانند ایرج افشار، داریوش شایگان و.. است که هر کدام از زاویه‌ای به زندگی مسکوب پرداخته‌اند. خوانندگان در بخش‌های دیگر این کتاب چشم‌شان به چندین نقد و گفت‌وگو و نامه روشن می‌شود.

بعدتر یوسف اسحاق‌پور که نویسنده یکی از یادداشت‌های این کتاب بود، نوشتهٔ خود را به صورت جداگانه‌ و با عنوان «سرگذشت فکری شاهرخ مسکوب» راهی کتابفروشی‌ها کرد. این کتابکم‌تر از ۷۰ صفحه است و از سوی انتشاراتفرهنگ جاوید منتشر شده است.

منبع:سی بوک

درباره ما
اطلاعات کاربری
نام کاربری :
رمز عبور :
آرشیو
خبر نامه


معرفی وبلاگ به یک دوست


ایمیل شما :

ایمیل دوست شما :



چت باکس




captcha


پیوندهای روزانه
  • آرشیو لینک ها
آمار سایت
  • کل مطالب : 4
  • کل نظرات : 0
  • افراد آنلاین : 1
  • تعداد اعضا : 0
  • بازدید امروز : 1
  • بازدید کننده امروز : 1
  • باردید دیروز : 0
  • بازدید کننده دیروز : 0
  • گوگل امروز : 0
  • گوگل دیروز : 0
  • بازدید هفته : 1
  • بازدید ماه : 27
  • بازدید سال : 118
  • بازدید کلی : 4461
کدهای اختصاصی